publikacje prasowe |
publicystyka |
wywiady |
portrety |
kultura |
varia |
utwory literackie |
poezja |
formy dramatyczne |
utwory dla dzieci |
galeria fotograficzna |
góry |
koty |
ogrody |
pejzaże |
podróże |
Działania bojowe żołnierzy wyklętych historycy coraz częściej nazywają polskim powstaniem antykomunistycznym – z KAZIMIERZEM KRAJEWSKIM, historykiem Oddziału Warszawskiego IPN, ekspertem Fundacji Pamiętamy, rozmawia Waldemar Żyszkiewicz Pamiętać o niezłomnych– Jakie znaczenie ma święto, które po raz pierwszy będziemy obchodzić 1 marca 2011? – Ustanowienie Narodowego Dnia Pamięci Żołnierzy Wyklętych jest ważnym czynnikiem przywracania miejsca w historii uczestnikom polskiego antykomunistycznego podziemia, którzy jako pierwsi, tuż po drugiej wojnie światowej, a na terenach utraconych często jeszcze podczas jej trwania, podjęli walkę o niepodległość z okupantem sowieckim. Oni na naszą pamięć zasłużyli swym patriotyzmem, walecznością, często płacąc zresztą ofiarę najwyższą. – Poświęcenie i trud żołnierza Polacy zawsze cenili… – … pod warunkiem, że – Z wyjątkiem tych, którzy swą wiedzę czerpali z przekazu rodzinnego. – Brutalne represje komunistycznej władzy sprawiły, że rodziny dotknięte – Posłowie coś chyba jednak wiedzieli. – Tak, ale zgodnie z propagandową kliszą, która z żołnierzy antysowieckiej konspiracji czyniła bandytów lub wykolejeńców. A przede wszystkim, z kłamliwych komunistycznych broszur zapamiętali zdjęcia zarośniętych typów w poniemieckich mundurach albo łachmanach i łapciach z krowiej skóry. Teraz, na setkach fotogramów, ujrzeli twarze młodych, inteligentnych ludzi, w polskich mundurach wojskowych, – Ale dlaczego żołnierze wyklęci? Kto ich wyklął? – To nazwa współczesna, nie pochodzi z epoki. Wymyślił ją Cezary Karwowski, – Spróbujmy naszkicować mapę tego zjawiska, określić jego zasięg terytorialny, społeczny zakres, wreszcie skalę represji. – Niełatwe zadanie, bo zarówno geografia, jak i struktura ideowo-polityczna tego podziemia była dość różnorodna. Często używana i historycznie uzasadniona kategoria „organizacje poakowskie” nie jest do końca trafna, gdyż nie wszystkie formacje antykomunistycznego podziemia wywodziły się z Armii Krajowej. – Po pięciu latach morderczej wojny niezłomnych było już pewnie niewielu. – Fiasko Akcji „Burza”, zakończonej represjami i masową wywózką akowców w głąb Rosji, a potem klęska Powstania Warszawskiego, w którym z bronią w ręce zginęło kilkanaście tysięcy żołnierzy, a kilkanaście poszło do niewoli, mocno Armię Krajową osłabiły. Trzeba przecież pamiętać, że najliczniejszy w kraju warszawski korpus AK praktycznie przestał istnieć. Mimo to w roku 1945 (tylko w granicach Polski powojennej, a więc bez ziem utraconych), liczebność niepodległościowego – To zaskakująca skala oporu. – Zwłaszcza że jest już po masowych represjach Sowietów, którzy przez zaledwie pół roku po tzw. wyzwoleniu potrafili na niektórych terenach zadać – Jaki był skutek tych represji? – Brutalność, przejawiająca się choćby w działaniach tzw. szwadronów śmierci, w pierwszym okresie wzmogła liczebność i determinację antysowieckiej konspiracji. Lepiej przecież było pójść do lasu niż zostać zatłuczonym podczas przesłuchania na UB lub znaleźć się w transporcie jadącym daleko na wschód. Dlatego około 20 tys. uczestników tamtej konspiracji pozostawało pod bronią, w oddziałach bojowych, partyzanckich, dywersyjnych oraz samoobrony. – Co udało im się zdziałać? – Niemało. Przeprowadzili ponad 70 akcji, połączonych z odbijaniem więźniów. Atakowali powiatowe Urzędy Bezpieczeństwa, areszty i więzienia, niekiedy nawet – Można mówić o przeprowadzonej z sukcesem operacji militarnej. – Toteż historycy młodego pokolenia coraz częściej działania bojowe przeciw instalowanej siłą przez Sowietów władzy, zwłaszcza liczne akcje przeprowadzone Żołnierze wyklęci, wbrew etykietce, jaką się im nieraz przykleja, nie byli epigonami polskiego państwa podziemnego. Wręcz przeciwnie, oni jako pierwsi podjęli walkę o wyrwanie Polski spod sowieckiego jarzma. „Tygodnik Solidarność” nr 10, z 4 marca 2011 czytaj także: „Bitwa o polską duszę” |