To miała być kulminacja „Dni Waldemara Łysiaka w Wielkopolsce” oraz wypełnienie obietnicy o przekazaniu przez pisarza na własność narodowi jedynego znanego egzemplarza pierwszego wydania „Trenów” Jana z Czarnolasu. Dlatego wśród licznej grupy gości zgromadzonych w Sali Fundatorów kórnickiego Zamku, którzy mieli być świadkami podpisania aktu darowizny, panował nastrój ożywienia i wyczekiwania. Gdy tuż po dwunastej wzburzony darczyńca wbiegł do sali, wykrzykując: „Zgroza! Skandal! Coś nieprawdopodobnego!” – zebranych aż zamurowało ze zdumienia.

Gdybyście mieli do wyboru życie w państwie, którego przywódca „przejął władzę w wyniku krwawego zamachu stanu, a następnie przez wiele lat sprawował dyktatorskie rządy, bezlitośnie zwalczając wszelkie przejawy opozycji” albo egzystencjalną przygodę w kraju, którego przywódca „podjął próbę zbudowania nowego wiejskiego społeczeństwa zgodnie z (trochę) utopijnymi koncepcjami” – to co byście wybrali? Tak, można się zastanowić. Gotowi?! A zatem jednak możliwość numer dwa. Wielkie brawa! Uniknęliście państwo Chile z czasów generała Pinocheta, za to wygraliście pobyt w Kambodży pod rządami Pol Pota. Nagrodę funduje Wydawnictwo „Świat książki”.

Francis Fukuyama ma status gwiazdy. Cytowany i wydawany na całym świecie. Oblegany przez media. Ale czy rozumiany? Po wizycie w Warszawie Gazeta Wyborcza – wbrew oczywistym faktom – przedstawiła go jako „obrońcę Kościoła katolickiego”.

Waldemara Łysiaka interesuje prawda, co do tego nie ma wątpliwości. Prawda historyczna, społeczno-polityczna, artystyczna. Ale dla Łysiaka, pisarza i myśliciela, architekta i wytrawnego znawcy malarstwa, ważna jest nie tylko rzetelność poczynionych rozpoznań, a w konsekwencji – trafność formułowanych sądów. To, co zadowoliłoby chłodnego i sceptycznego intelektualistę, nie wystarcza bowiem historiozofowi czy moraliście, dla którego Prawda, jeden z czynników współtworzących rzeczywistość, ma istotną moc sprawczą. W takim ontologicznym ujęciu Prawda, czy szerzej: wartości w ogóle – współtworzą i dookreślają strukturę tego, co istnieje. Kreują ład aksjologiczny. Jednak współczesny człowiek, zamiast żyć podług wartości, często je neguje. Łysiak, w swej najnowszej książce, przed taką nieroztropnością gromko nas przestrzega, z uporem tropiąc powszechne dziś

Dwa lata temu podczas letniej burzy zmarł Książę Poetów. Czy w Jego burzliwym życiu, jak na pułkownika Huzarów Śmierci przystało, rzeczywiście dominowały „języki chaosu”? A może raczej, jak wielu chce wierzyć, Pan Cogito doznał łaski spokoju u „nieodgadnionych kolan” Tego, którego poszukiwał przez całe życie? Próbę odpowiedzi na te pytania przynosi wystawa „Zbigniew Herbert. Epilog burzy” w Muzeum Literatury na Rynku Starego Miasta w Warszawie.

Jaka jest rzeczywista sytuacja książki w Polsce? Czy mamy do czynienia z nadczynnością branży wydawniczo-księgarskiej? Czy przeciwnie – grozi nam trwała tendencja spadkowa czytelnictwa? A może wbrew alarmom pesymistów i zachwytom hurra-optymistów nasz rynek książki jest po prostu stabilny? Wydaje się, że u podstaw trudności z diagnozą leży pewna antynomia praktyczna: im więcej atrakcyjnie wydanych tytułów spostrzegamy w witrynie czy na księgarskiej ladzie, tym więcej starań musimy dołożyć dla zdobycia pieniędzy na ich zakup. A to wydatnie zmniejsza ilość czasu, jaki możemy poświęcić bezinteresownej lekturze.